رشد ضعیف اغلب نشان دهنده این است که درخت مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت نمی کند و نمی تواند از کود مناسب بهره مند شود. برگ های کوچک و رنگ پریده و شاخه های کوتاه چند نشانه واضح هستند. هر درختی که در اثر آب و هوای نامناسب، حشرات، بیماریها یا مواد شیمیایی آسیب دیده نیز میتواند با استفاده از مواد مغذی موجود در کود برای ترمیم خود و جلوگیری از آسیبهای آینده مفید باشد که بهتر است که این کود ها در نزدیکترین محل نسبت به ریشه باشد تا ریشه به راحتی آنها را جذب کند که بهترین روش استفاده از چالکود یا کانال کود میباشد.
در صورت تمایل می توانید پادکست مربوط به این مقاله رو گوش دهید :
کود آلی پتاسه (10-00-00) در فعال سازی بیش از ۶۰ نوع آنزیم در گیاه نقش دارد.
چالکود چیست؟
چالکود یک نوع روش کوددهی به درختان است که در فصل زمستان انجام میشود و هدف آن قرار دادن عناصر ماکرو و عناصر میکرو در نزدیک ریشه مویین درختان است. همچنین داخل این چاله ها یا کانال ها را می توان به وسیله کود های دامی و ورمی کمپوست پر کرد. چالکود و کانال کود را همچنین می توان برای اصلاح خاک به کار برد؛ به این صورت که با کانال کشی و چاله کنی علاوه بر اینکه لایه سخت از بین می رود می توان با پر کردن چاله ها با مواد اصلاح کننده خاک را بهبود بخشید.
مقاله پیشنهادی : کود آهسته رهش چیست و چگونه باعث رشد گیاهان می شود ؟
مزایای استفاده از چالکود
- جذب بهتر
- تهویه بیشتر
- نفوذ بهتر آب
- افزایش کمیت و کیفیت محصول
- تقویت عمومی گیاه
- کاهش علف های هرز
- اصلاح بافت خاک
- افزایش ریشه دهی به دلیل تخللل بالا

آشنایی با انواع چالکود
چالکود یا به صورت کانال کود اجرا می شود به این صورت که به وسیله بیل مکانیکی در سایه انداز درخت حفر کانال انجام می شود و یا اینکه در اطراف درخت با توجه به سن درخت به وسیله دستگاه مته یا به صورت دستی حفره ایجاد میکنیم و کود را در داخل آن قرار میدهیم.
بهترین زمان مصرف چالکود
بهترین زمان چالکود در فصل زمستان است موقعی که گیاه به خواب می رود. به دلیل اینکه ممکن است ریشه های مویین گیاه آسیب ببیند و همچنین آبشویی انجام نشود البته در مناطق شمال کشور معمولا در اسفند و یا حتی فروردین اجرا میشود زیرا به دلیل بارندگی زیاد آبشویی عناصر اتفاق نیافتد.
چگونگی تعیین محل حفر چاله کود
برای تعیین محل حفر چالکود باید سن درخت، محل جوی آبیاری و همچنین تاج درخت در نظر گرفته شود. بهترین محل یک سوم انتهای سایه انداز درخت درست جایی که ریشه های مویین در حال گسترش هستند انجام شود تا با ایجاد چالکود دسترسی ریشه را هر ساله بیشتر کنیم و در سال های بعد چاله ها بعد از چاله های قبلی قرار گیرد.
کود NPK کامل محلول در آب (30-05-15) در پیشگیری از بروز کمبود عناصر ماکرو و میکرو و درمان کمبود آنها، با راندمان جذب بالاتری عمل میکنند.
تعداد چالکود ها چگونه محاسبه میشود
تعداد چالکود به سن درخت و آزمایش خاک بستگی دارد ولی در کل برای درختان زیر5سال یک چاله در یک طرف درخت حفر شود و سال آینده چاله دیگر در قسمت دیگر درخت حفر شود.
قطر و عمق چاله کود
قطر و عمق چالکود به سن درخت، نوع خاک، نوع درخت، آزمایش آب و خاک و خیلی از عوامل دیگر بستگی دارد ولی به طور عمومی قطر 50سانت و عمق متناسب با ریشه بین 30تا90سانت کنده شود.
جهت آشنایی با زمان مصرف کود کامل گرانوله مقاله مربوط به آنرا مطالعه نمایید.
مصرف بهترین کود باری چاله کود
بهترین کود برای چالکود مخلوطی از کود های حیوانی و کودهای شیمیایی گرانوله کامل است که بهتر است از نوع کود آهسته رهش استفاده شود که عناصر موجود آبشویی برایشان اتفاق نیافتد. بهتر است کود حیوانی کاملا پوسیده و مخلوطی از کود گوسفندی، گاوی ، مرغی و اسب باشد که تمامی نیاز های درختان را رفع کند و همچنین کود های شیمیایی بهتر است تمامی عناصر ماکرو مثل ازته و، فسفر و پتاس و عناصر میکرو مثل آهن، مس ، منگنز، روی، بور، مولیبدن و غیره را شامل باشد.
جهت آشنایی با زمان مصرف کود کامل گرانوله مقاله مربوط به آنرا مطالعه نمایید.

نتیجه گیری
کوددهی به روش چالکود یکی از موثرترین روش ها باری برطرف کردن نیاز غذایی درختان است که اگر به درستی انجام نشود ممکن است باعث گیاه سوزی و از بین رفتن گیاه شما بشود پس باید دقت لازم در محل حفر چالکود، تعداد حفرات، عناصر غذایی مورد استفاده و خیلی از عوامل دیگر کرد تا نه تنها باعث افزایش رشد رویشی و زایشی درختان خود نشویم بلکه باعث ریشه سوزی و حتی افزایش آفات و بیماری ها در درختان خود بشویم. بهترین کار این است قبل از عملیات چالکود زمستانه آزمایش کامل آب و خاک اجرا شود تا ما از کمبود های خاک خود مطلع شویم .
سوالات متداول چالکود
۱. چالکود چیست و چه مزایایی دارد؟
چالکود یک روش کوددهی زمستانه است که با حفر چاله یا کانال در اطراف ریشههای موئین، مخلوط کودهای آلی و شیمیایی (ترجیحاً آهستهرهش) را در خاک قرار میدهد. مزایا شامل: جذب بهتر مواد مغذی، تهویه و نفوذ آب بیشتر، افزایش توسعه ریشه، بهبود کیفیت محصول، کاهش علفهای هرز و اصلاح بافت خاک است
۲. بهترین زمان اجرای چالکود کی است؟
بهترین زمان اجرای چالکود پایان پاییز تا فصل خواب زمستانه درختان (دی تا اسفند) است. در این دوره، کود در خاک تثبیت میشود و از شسته شدن توسط بارندگی جلوگیری شده و عناصر بهموقع در طول فصل رشد آزاد میشوند
۳. چگالی و محل دقیق حفر چاله چگونه تعیین میشود؟
محل حفر چاله در یکسوم انتهای سایهانداز درخت قرار دارد، جایی که ریشههای جوان و موئین فعال هستند. تعداد چالهها بستگی به سن درخت دارد، برای درختان زیر ۵ سال یک چاله در سال اول حفر میشود و سالهای بعد نقاط دیگر انتخاب میشوند. قطر حدود ۳۰–۵۰ سانتیمتر و عمق ۳۰–۶۰ سانتیمتر مناسب است
۴. چه نوع کودهایی برای چالکود توصیه میشوند؟
ترکیبی از کودهای دامی پوسیده (گوسفندی، گاوی، مرغی) و کودهای شیمیایی گرانوله کامل شامل نیتروژن، فسفر، پتاس و عناصر ریزمغذی توصیه میشوند. اگر کود آهستهرهش باشد، بهتر است چون از شسته شدن جلوگیری میکند و آزادسازی تدریجی دارد
۵. خطرات یا معایب چالکود چیست؟
اگر در شرایطی مانند دمای پایین انجام شود، ممکن است تأثیر کمتری داشته باشد. همچنین اگر گیاه نیاز فوری به عناصر داشته باشد، رهاسازی تدریجی ممکن است کافی نباشد. در صورت استفاده بیشازحد، خطر «سوختگی ریشه» وجود دارد. نیاز به دقت در انتخاب نوع کود و عمق چاله دارد
۶. تفاوت چالکود با روش کوددهی سطحی چیست؟
در روش چالکود، مواد غذایی در نزدیکی ریشه قرار گرفتهاند که راندمان جذب را افزایش میدهد و نیاز به مصرف زیاد کود کاهش مییابد. روش کوددهی سطحی کمتر مؤثر است و باعث شسته شدن کود و اتلاف آن میشود
۷. چقدر کود برای هر چاله باید استفاده شود؟
میزان کود بستگی به سن و اندازه درخت و نوع خاک دارد، اما معمولاً برای درختان میوه بین ۲۵۰ تا ۱۰۰۰ گرم کود کامل گرانوله برای هر درخت توصیه میشود. برای گیاهان زراعی یا گلخانهای نیز بین ۲۵ تا ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار بسته به نوع مصرف (پیشکاشت یا سرک) پیشنهاد میشود