خاک یکی از مهمترین بخشهایی است که شما در پروسه کشاورزی و پرورش انواع گیاهان به آن نیاز دارید. بهتر است بدانید اگر عناصر غذایی خاک شما زیاد باشد، میتوانید گیاهان خوبی را پرورش دهید. ریشه گیاهان درون خاک قرار میگیرد و میتواند مواد مغذی و آب را به کل ساختار گیاهان برساند. زمانی که خاک غنی باشد، گیاهان نیز مواد مغذی را به خوبی دریافت میکنند و این مسئله میتواند به رشد گیاهان کمک کند. یکی از مهمترین گروههای کودی که این روزها در بازار موجود است کودهای شیمیایی هستند.
فهرست مطالب
کود شیمیایی چیست؟
کود چیست ؟ کود شیمیایی به موادی گفته میشود که به منظور تقویت و بهبود خاک و تامین عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان در کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرد. این کودها معمولاً شامل ترکیبات شیمیایی مختلفی هستند که از منابع معدنی یا ترکیبات شیمیایی بدست میآیند. نیتروژن، فسفر و پتاسیم سه عنصر اصلی هستند که ساختار اصلی کود شیمیایی را تشکیل میدهند و در برخی از موارد سازنده مواد معدنی دیگری را نیز به کود میافزاید.
کود نیتروژنی
کود شیمیایی نیتروژنی ( همانطور که از نامش پیداست) حاوی نیتروژن (N) است که از منابع مختلفی مانند اوره، نیترات یا آمونیوم تولید میشوند. نیتروژن برای افزایش رشد گیاهان، تقویت برگها و افزایش عملکرد محصول مورد استفاده قرار میگیرد و در فرآیندهای مختلف مربوط به ساختن پروتئینها، اسیدهای نوکلئیک و سایر ترکیبات زیستی نقش بسیار حیاتی دارد. به گونهای که اگر میزان نیتروژن کاهش یابد و یا اینکه نیتروژن به اندازه کافی در خاک وجود نداشته باشد مشکلات زیادی به وجود میآید. به طور کلی، کودهای نیتروژنی به صورت زیر در بازار موجود هستند:
- نیترات آمونیوم (۲۵ درصد نیتروژن خالص)
- سولفات آمونیوم (۲۱ درصد نیتروژن خالص)
- اوره (۴۶ درصد نیتروژن خالص)
البته باید به این مسئله توجه داشته باشید که استفاده بیش از حد از کودهای نیتروژنی میتواند به ساختار خاک آسیبهای زیادی را وارد کند و حتی منجر به بروز مشکلات و بیماریهای زیادی در خاک شود. بنابراین، شما باید از این کود به میزان نیاز استفاده کنید. اگر در این زمینه تخصص ندارید، میتوانید با کارشناسان و یا کسانی که در این زمینه دانش کافی دارند مشورت نمایید.
کود فسفری
نوع دیگری از کودهای شیمیایی موجود در بازار حاوی فسفر (P) هستند که برای تقویت ریشهها، جوانهزنی و تشکیل میوه و بذر مورد استفاده قرار میگیرند. به طور کلی، کود شیمیایی فسفر از منابع مانند سوپرفسفات و دیآمونیوم فسفات به دست میآید. انواع کود فسفر به صورت زیر هستند:
- کود 10-52-10: اعداد این کود حاوی اطلاعات مفیدی هستند و شما باید آنها را از راست به چپ بخوانید که نشان میدهد این کود حاوی 10 درصد نیتروژن، 52 درصد فسفر و 10 درصد پتاسیم است. زمانی که کاهش فسفر بسیار زیاد است استفاده از این کود گزینه خوبی است. (10-52-10 گرومان)
- کود 10-40-20: با توجه به روشی که در بالا توضیح دادیم اکنون میدانید که عدد وسطی نشان دهنده فسفر است و این کود 40 درصد فسفر دارد و هنوز میزان بسیار زیادی برای تقویت خاک و زمین است.
- کود سوپر فسفات ساده: این کود تقریبا 22 درصد فسفر را در دل خود جای داده است و هیچ گونه فلز سنگینی در آن وجود ندارد. به همین دلیل، شما برای گیاهان مختلف میتوانید از این کود استفاده کنید.
- کود تک عنصری فسفر: همانطور که از نام این کود مشخص است تنها عنصر فسفر در آن به کار رفته است و هیچ عنصر دیگری در آن وجود ندارد.
- کود مونو آمونیوم فسفات: این کود حاوی نیتروژن (به فرم آمونیوم) و فسفر است و معمولا برای رفع کمبود فسفر و نیتروژن در خاک مورد استفاده قرار میگیرد.
- کود سوپر فسفات تریپل: در واقع بیشتر شبیه کود سوپر فسفات ساده است با این تفاوت که مقدار فسفر محلول در این کود حدود 46 درصد است و به شکل گرانوله فرموله گردیده است.
کود پتاسیم
یکی دیگر از کود شیمیایی که کاربرد زیادی در کشاورزی دارد کود پتاسیم است. این کودها حاوی پتاسیم (K) هستند و برای افزایش مقاومت گیاهان در برابر تنشهای مختلف مانند خشکی و بیماریها مورد استفاده قرار میگیرند. پتاسیم از منابع مانند سولفات پتاسیم و کلرید پتاسیم تولید میشود. این کود به صورت مستقیم بر روی ریشه گیاهان اثر میگذارد و مقاومت ریشه را به میزان زیادی افزایش میدهد. به همین دلیل، کود پتاسیم میتواند بر طعم گیاهان و محصولات تولید شده اثر فوق العادهای بگذارد. با توجه به تمامیاین موارد شما باید به استفاده از کود پتاسیم توجه داشته باشید و با توجه به مدل خاک از آن استفاده کنید.
جهت آشنایی با کود های نانو ، مزایا و موارد استفاده آنها مقاله مربوطه را مطالعه نمایید.
کودهای شیمیایی دیگر
انواع دیگری از کود شیمیایی در بازار موجود هستند که با اهداف دیگری مورد استفاده قرار میگیرند و میتوانند به حفظ قدرت خاک کمک کنند به همین دلیل، شما در انتخاب کود شیمیایی نباید عجله کنید و باید به این مسئله توجه داشته باشید که آزمون خاک بهترین منبعی است که میتواند به شما کمک کند بهترین کود را برای گیاهان خود انتخاب کنید. اگر در این زمینه تخصص ندارید میتوانید با کارشناسان مشورت کنید و با توجه به نتیجه آنالیز آزمایشگاهی خاک خود بهترین گزینه را انتخاب نمایید. انواع دیگر کودهای شیمیایی که شما میتوانید خرید آنها را مد نظر قرار دهید به صورت زیر هستند:
- کودهای حاوی عناصر کم مصرف: این کودها شامل عناصری مانند آهن، روی، مس، منگنز و بور هستند که برای رشد گیاهان مورد استفاده قرار میگیرند. بهتر است بدانید معمولاً خاکهایی که از نظر عناصر قبلی غنی هستند برای تقویت بهتر آنها از این کودها استفاده میکنند.
- کودهای مرکب: این کودها ترکیبی از مواد مختلف مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم و عناصر ریز مغذی هستند که به صورت ترکیبی در نسبتهای خاصی تهیه میشوند. این نوع کودها به عنوان یک راه حل جامع برای تأمین تمام عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان مورد استفاده قرار دارند.
سخن پایانی
تا به اینجا تلاش کردیم اطلاعات کاملی را در مورد آشنایی با کود شیمیایی و انواع آنها در اختیار شما قرار دهیم. همانطور که متوجه شدهاید نیتروژن، فسفر و پتاسیم از مواد شیمیایی هستند که در ترکیب کودها به کار برده میشوند و میتوانند به افزایش قدرت خاک کمک نمایند و ساختار آن را قوی سازند. با توجه به تمامیاین موارد شما باید با در نظر گرفتن نوع خاک و گیاهی که پرورش میدهید بهترین کود شیمیایی را انتخاب کنید.