تعریف و معرفی بیماری گموز

بیماری گموز چیست؟ بیماری گموز، پوسیدگی ریشه یا پوسیدگی فیتوفتورایی یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های گیاه پسته است که می‌تواند آسیب‌های زیادی را به این گیاه وارد کند. آمارها نشان می‌دهند که سالانه تعداد زیادی از درختان پسته جوان یا بالغ به این نوع بیماری مبتلا می‌شوند و در صورتی که این بیماری کنترل نشود، باعث از بین رفتن این درختان می‌گردد. مهمترین علامت این بیماری زرد برگی است که از انتهای برگ شروع می‌شود و سپس، تمامی سطح برگ را فرا می‌گیرد. همچنین، این بیماری می‌تواند مشکلاتی نظیر بد شکل شدن برگ‌ها و ریزش آنها را در پی داشته باشد.

اکنون ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که علائم بیماری گموز چیست؟. بهتر است بدانید که علائم این بیماری با توجه به رقم پایه و مقاومت درخت متفاوت است. درختانی که مسن‌تر هستند، در زمان ابتلا به بیماری گموز، علائم زیر را نشان می‌دهند:

ریز برگی

کاهش برگ‌ها

کاهش خوشه‌های میوه‌دهنده

کم رنگ بودن برگ‌های درخت در فصل بهار

خشکیدگی زودرس درخت در تابستان

علائم و نشانه‌های بیماری گموز در مرکبات خود را به صورت زیر نشان می‌دهند:

بروز لکه‌های کوچک آب سوخته و قهوه‌ای روی پوست و در ناحیه طوقه درخت

افزایش تدریجی لکه‌ها به طرف قسمت‌های بالایی و پایینی گیاه

قهوه‌ای شدن پوست درخت

ایجاد شکاف‌های عمودی در پوست و خروج صمغ

برای اینکه بتوانیم پاسخ مناسبی به سوال بیماری گموز چیست؟ بدهیم باید به این موضوع بپردازیم که علل اصلی بروز گموز در گیاهان چیست. بهتر است بدانید دو قارچ بنام‌های phytophthora citrophthora و P. nicotainae Breda de Han باعث بروز بیماری گموز می‌شوند.

دلیل اصلی بیماری گموز ‌ قارچ‌هایی است که می‌توانند به ساختار درختان آسیب وارد کنند. بهتر است بدانید در صورتی که درختان در یک محیط کاملا امن و استاندارد پرورش داده شوند، این بیماری رخ نمی‌دهد. بنابراین، کشاورزان باید به کودپاشی مستمر، رطوبت و دما توجه داشته باشند تا بتوانند تمامی عوامل خطرزا را کنترل نمایند.

برای اینکه پاسخ بهتری به سوال بیماری گموز چیست؟ بدهیم، باید نقش عوامل محیطی را در تشدید این بیماری مد نظر قرار دهیم. بهتر است بدانید که عوامل زیر باعث بروز این بیماری می‌شوند:

دما: تحقیقات علمی نشان می‌دهند که فعالیت قارچcitrophthora در مناطق گرمسیر بیشتر است. یعنی زمانی که دما بالا رود، این قارچ‌ها بیشتر رشد می‌کنند و به درختان آسیب وارد می‌کنند.

شرایط خاک: این قارچ در خاک‌های رسی و سنگین فعالیت بیشتری از خاک‌های شنی و سبک دارد. زیرا این نوع بافت خاک‌ برای مدت زمان بیشتری رطوبت را در خود نگه می‌دارند که وجود آنها در رخداد این بیماری بسیار زیاد است.

مقدار و نحوه آبیاری: هر چقدر که رطوبت خاک بیشتر باشد، تکثیر و رشد این بیماری بیشتر خواهد بود.

نهال: برخی از نهال‌های نامرغوب و وارداتی ممکن است این بیماری را انتقال دهند.

روش کاشت نهال: یکی از مواردی که باعث رشد بیماری می‌شود، نحوه کاشت نهال است. اگر در زمان کاشت، قسمتی از طوقه و ساقه در زیر خاک باشد، سرعت بروز بیماری بالا می‌رود.

گیاهان مستعد به بیماری گموز چیست؟. پسته یکی از مهمترین گیاهانی است که در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارد. مرکبات دیگری مانند سیب نیز ممکن است به بیماری گموز مبتلا شوند و مشکلات زیادی را برای درختان به وجود بیاورند.

موارد متعددی وجود دارند که ممکن است باعث انتقال بیماری گموز شوند. این موارد به شرح زیر هستند:

اجرای نادرست عملیات خاک ورزی: در صورتی که عملیات خاک ورزی به صورت نادرست انجام شود، می‌تواند منجر به انتقال غیر فعال این بیماری شود.

آب آلوده: اگر برای آبیاری گیاهان از آب آلوده استفاده شود، ممکن است این بیماری به درخت انتقال پیدا کند.

تماس ریشه‎های درختان با یکدیگر: یکی از مهمترین مواردی که باعث انتقال بیماری گموز می‌شود، عدم توجه به رعایت فاصله کاشت است و همین امر باعث می‌شود که ریشه‌های درختان با یکدیگر تماس پیدا کنند.

استفاده از وسایل کشاورزی آلوده: استفاده از وسایل کشاورزی آلوده خطر انتقال این بیماری را افزایش می‌دهند.

در رابطه با اینکه روش شناسایی بیماری گموز چیست؟ باید به این مسئله بپردازیم که علائم متعددی وجود دارند که به شما نشان می‌دهند درختان به بیماری گموز مبتلا شده‌اند. تغییر رنگ بافت‌های درخت اولین مسئله‌ای است که نشان می‌دهد این بیماری در درختان به وجود آمده است. این تغییر رنگ در قسمت‌های قهوه‌ای درخت شروع می‌شود. همچنین، درختانی که به این بیماری مبتلا هستند، دچار ضعف عمومی می‌شوند و مشکلاتی مانند از بین رفتن بافت‌های پوست و آسیب دیدن اندام‌های آبکشی را به وجود می‌آورند. گاهی نیز قسمتی یا تمامی قسمت‌های گیاه دچار سبز خشکی می‌شود.

این بیماری در مراحل اولیه با علائم مشخصی قابل تشخیص است. در صورتی که متوجه تراوش شیرابه در قسمت پایین تنه و طوقه و نزدیک به خاک شدید، باید بدانید که خطر ابتلا به این بیماری وجود دارد. شیرابه‌ای که در آغاز ترشح می‌شود، شفاف و عسلی است، اما به مرور زمان، این شیرابه تغییر رنگ می‌دهد و قهوه‌ای تیره می‌شود که به آن شیره سیاه می‌گویند.

یکی از سوالاتی که دائما پرسیده می‌شود در این باره است که راه‌های پیشگیری از بیماری گموز چیست؟! برای این مسئله باید به موارد زیر توجه داشته باشید:

خاک باید مرطوب باشد، اما رطوبت باید به گونه‌ای باشد که باعث انتشار این بیماری نشود.

عملیات خاک ورزی باید به روش کاملا اصولی و استاندارد انجام شود.

آبیاری گیاهان باید با استفاده از آبهای مناسب و سالم صورت گیرد.

نهالها باید استاندارد باشند و از مراکز معتبر خریداری شوند.

مهمترین درمانی که برای بیماری گموز پیشنهاد می‌شود، استفاده از کود فسفیت پتاسیم است. این کود دارای اثربخشی بسیار زیادی است با افزایش فسفیت پتاسیم در خاک، قارچ‌های فعال که مسبب بیماری گموز هستند، از بین می‌روند.

یکی از سوالاتی که ممکن است برای شما به وجود بیاید در این باره است که اهمیت تشخیص زود هنگام بیماری گموز چیست؟ بهتر است بدانید زمانی که بیماری گموز به سرعت تشخیص داده شود، کنترل آن بسیار ساده است و می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. اما اگر بیماری پیشرفت کند، ممکن است درمان امکان پذیر نباشد و کشاورز مجبور به قطع درخت شود.

معمولا، خاک‌های رسی و سنگین به دلیل اینکه رطوبت را در خود نگه می‌دارند، می‌توانند به عنوان عاملی در شیوع این بیماری در نظر گرفته شوند. روش آبیاری و کنترل رطوبت در این خاک‌ها بسیار مهم است و می‌تواند ابتلا به این بیماری را کنترل کند.

مدیریت بیماری گموز چیست و چگونه انجام می‌شود! روش‌های متعددی برای اینکار وجود دارند که آبیاری نقش بسیار مهمی دارد. آبیاری باید به تامین آب مورد نیاز گیاهان کمک کند، اما رطوبت خاک نباید به گونه‌ای باشد که منجر به افزایش خطر ابتلا به این بیماری شود. همچنین، در صورتی که بخش از گیاهان به این بیماری مبتلا شده‌اند، بهتر است که آبیاری قطعات سالم و آلوده به صورت جداگانه صورت بپذیرد. استفاده از کودهای مناسب برای کنترل بیماری در بخش‌های آسیب دیده نیز عامل دیگری است که می‌تواند به مدیریت بیماری گموز کمک کند.

مواد شیمیایی و آفت کش‌ها می‌توانند بیماری گموز را کنترل کنند. موادی را که می‌توانید برای این کار به کار ببرید، به شرح زیر هستند:

کود‌های فسفیت پتاسیم

محلول‌پاشی با قارچ‌کش

قارچ کش‌های مسی

در صورتی که بیماری گموز کنترل نشود، در پایان، منجر به خشک شدن و از بین رفتن درختان می‌شوند و کشاورزان باید برای خرید نهال‌های جدید اقدام کنند.

به طور کلی، در صورتی که بیماری گموز کنترل نشود، گیاهان از بین می‌روند و کشاورز باید نهال‌های جدید را بخرد. با خرید نهال‌های جدید هزینه‌های زیادی به کشاورز وارد می‌شود و همین امر می‌تواند بر قیمت محصولات کشاورزی اثر بگذارد.