سیبِ درختی، یکی از مهمترین میوههای مناطق سردسیری و معتدل است که میوه تازه و فرآوردههای آن بزرگترین تجارت جهانی را در بین میوههای باغی دارا میباشد.
آفت کرم سیب
فهرست مطالب
کرم سیب یکی از آفات مهم باغات سیب است. نشانه بارز این آفت، سیب های کرم خورده در روی درخت و یا ریخته شده در کف باغ است. در بعضی سالها خسارت به قدری بالاست که باغدار عملا درآمد چندانی از باغ ندارد. کرم سیب علاوه بر درختان سیب به درختان دیگر همین خانواده از جمله گلابی، به، گردو و همچنین به درختان انار و برخی درختان هستهدار نیز حمله میکند. در بعضی مناطق که به ندرت درختان سیب یافت میشود، کرم سیب خسارات فراوانی به درختان گردو وارد میکند.
مقاله پیشنهادی : بهترین کود برای درخت سیب کدام نوع از کود است ؟
خرید کود گرانوله صیفی و سبزیجات یکی از راههای پیشگیری از آفت زدن محصولات می باشد.
مبارزه بیولوژیک:
طی چند سال اخیر طرحهای الگویی در سطوح وسیع در بعضی مناطق استان انجام پذیرفته است. کارتهای حاوی تخم یک نوع زنبور مفید در باغ نصب میشود. زنبور مذکور بعد از خروج از تخم، به سراغ تخم پروانههای کرم سیب رفته و آنها را غیرفعال میکند. با توجه به حساس بودن عملیات مبارزه بیولوژیک، همکاری همه جانبه باغداران با طرح الزامی میباشد.
مبارزه شیمیایی:
مبارزه شیمیایی زمانی موثر واقع میشود که در زمان مناسب در کلیه باغات منطقه و به طور همزمان انجام پذیرد. با استفاده از تلههای فرمونی، زمان دقیق مبارزه به کشاورزان هر منطقه اعلام میشود تا با انجام مبارزه شیمیایی در زمان دقیق، بتوان آفت را تا حدود زیادی مدیریت نمود.
شپشک واوی سیب
شپشک واوی سیب تحت عنوان سپردارِ واوی سیب نیز شناخته میشود. به دلیل شباهت سپر پوششی آفت به حرف واو فارسی، آفت را به نام شپشک واوی سیب میشناسند. این آفت در درجه اول به ارقام حساس سیب مثل سیب گلاب حمله میکند. در صورت عدم وجود این رقم و یا بالا رفتن جمعیت آفت، سایر ارقام سیب و درختان دیگر از جمله گردو، درختان هستهدار و برخی درختان و درختچههای زینتی نیز به شدت آلوده میشوند.
کنترل شپشک واوی سیب
هرس شاخههای آلوده به شپشک واوی در فصل زمستان و سوزاندن شاخههای مذکور البته خارج از محیط باغ، جمعیت آفت را تا حدود زیادی کاهش میدهد. جهت کنترل آفت، باید همزمان با تورم جوانهها، درختان را با روغن ولک به نسبت 1.5 درصد روغن پاشی نمود. مبارزه شیمیایی با سموم حشره کش مناسب در فصل بهار و تابستان همزمان با ظهور دو سوم جمعیت فعال آفت بر روی شاخهها انجام میشود.
نکته: در مورد کنترل شپشک واوی سیب، رعایت زمان دقیق روغن پاشی زمستان و سمپاشیهای بهاره و تابستانه ضروری میباشد. چون تا زمانی که آفت به صورت فعال از زیر سپر خود خارج نگردیده، مبارزه شیمیایی علیه آن تاثیری ندارد.
شته ها
انواع شتهها از جمله: شته سبز سیب، شته خونی یا آردآلود سیب، شته سبز هلو و شته خالدار هلو ممکن است به درختان سیب حمله نمایند. شتهها جزء آفات مکنده هستند و با مکیدن شیرهی گیاهی و گاهی تولید عسلک به درختان آسیب میرسانند. شته سبز سیب بیشترین پراکنش را در درختان سیب دارد و بر روی برگها، جوانهها، میوهها و سرشاخههای جوان و پاجوشهای درختان میزبان فعالیت دارد. این آفت، بیشتر در پشت برگها به تغذیه پرداخته و ترشحات چسبندهای ایجاد میکند که باعث جلب مورچهها به سمت درختان میشود. برگهای لوله شده و ایجاد پیچیدگی در برگها از علائم مشخص شته میباشد.
در مورد کنترل شته خونی سیب، هرس و روغن پاشی زمستانه، نقش مهمی ایفا میکنند. روغن پاشی باید همزمان با تورم جوانهها در اواخر فصل زمستان انجام پذیرد. سمپاشی بهاره علیه شتهها در صورتی مفید خواهد بود که به موقع و با سموم موثر و متناوب انجام شود. کاربرد یک حشرهکش در چندین نوبت متوالی، آفت را به سم مقاوم نموده و کنترل را با اِشکال مواجه مینماید.
کنهها
مهمترین کنه بر روی درختان سیب ، کنه تارعنکبوتی یا کنه تارتن میباشد. اهمیت این کنه به این خاطر است که در مدت زمان کوتاهی، جمعیت آن به شدت افزایش مییابد. این نوع کنه به انواع گیاهان زراعی و باغی و حتی علفهای هرز حمله میکند. در اثر تغذیه کنه ها، برگها گردآلود، خشک و تارعنکبوتی میشوند. در بعضی باغات، آفت شماره یک باغ به شمار میرود. ویژگی بارز این کنه، وجود دو نقطه در روی پشت آن است. اگر جمعیت کنه بیش از حد زیاد شود، کنترل آن به سختی امکانپذیر است. لذا باغداران باید به محض مشاهده علائم اولیه خسارت کنه، به صورت لکهای با آن مبارزه نمایند تا آفت در کل باغ فراگیر نشود. در مورد کنترل کنه نیز باید به تناوب استفاده از سموم کنهکش و رعایت مقدار مناسب حشرهکش توجه نمود.
مینوز لکه گرد سیب
یکی از آفات سیب که خسارت آن خیلی شبیه به بیماری لکه سیاه سیب میباشد. طی چند سال اخیر خسارت آن در باغات سیب شدید بوده است. به درختان مختلف از جمله سیب، گلابی، به، برخی هستهدارها و درختچههای زینتی حمله میکند. لارو آفت مینوز لکه گرد با تغذیه از بین برگها، دالانهایی را به وجود میآورد که به صورت تاولهای سیاهرنگی دیده میشوند. روی آنها دوایر متحدالمرکزی قرار دارد و متناسب با تغذیه آفت، دایرهها بزرگتر میشوند. پس از مدتی سطح زیرین برگ در محل دالانها خشک خواهد شد. حمله آفت مینوز لکه گرد سیب، موجب ریزش و خزان زودرس برگها و در نتیجه ضعف درختان خواهد شد.
مینوز لکه گرد سیب، فصل زمستان را در زیر برگهای خشک و یا زیر پوستکهای پایین تنه درختان میگذراند، بنابراین جمع آوری برگها از زیر درختان و معدوم نمودن آنها در فصل پاییز در باغات آلوده به مینوز، تاثیر زیادی در کاهش جمعیت آفت دارد. در باغاتی که خسارت آفت شدید است، سمپاشی باید به محض مشاهده اولین علائم خسارت و با سموم مناسب توصیه شده انجام پذیرد.
لکه سیاه سیب وگلابی
یکی از بیماریهای شایع لکه سیاه سیب و گلابی است که خسارت زیادی را به محصول وارد میسازد. این بیماری با ایجاد لکههای سیاه بر روی میوه و برگ باعث کاهش بازار پسندی محصول میشود.
بیماری لکه سیاه سیب و گلابی در مناطقی که آب و هوا در ماههای بهار مرطوب و خنک است بیشتر دیده میشود. خسارت این بیماری شامل کاهش محصول، کاهش مرغوبیت میوه، صدمه به شاخه و برگ درختان و افزایش هزینههای باغ از نظر سمپاشی است و خسارت وارده براثر این بیماری ممکن است تا حدود 71 درصد ارزش کل محصول برسد.
کنترل بیماري لکه سیاه
برای جلوگیری از خسارت این بیماری با توجه به اینکه عامل این بیماری زمستان را بر روی برگهای خزان شده و روی میوههای ریخته پای درختان میگذراند باغداران عزیز باید نسبت به جمع آوری میوههای ریخته شده پای درختان و تعلیف آنها توسط دام و یا زیر و رو کردن خاک پای درختان جهت مدفون نمودن برگهای آلوده در فصل پائیز اقدام نمایند تا به میزان قابل ملاحظه ای از خسارت بیماری کاسته شود. جهت انجام مبارزه شیمیایی باید زمان دقیق مبارزه رعایت شده و از سموم مناسب توصیه شده برابر جدول زمانبندی ذیل استفاده نمود:
- سمپاشی اول در زمان تورم جوانههای گل
- سمپاشی دوم پس از ریزش گلبرگ
- سمپاشی سوم 10روز پس از نوبت دوم
سفيدك سطحی حقيقی سيب
خسارت این بیماری به صورت توقف رشد جوانه، کاهش مقدار محصول، کوچک شدن برگها میباشد.
کنترل:
- هرس سرشاخههای آلوده و قطع شاخههای آلوده و پاجوشها در اواخر پائیز و سوزاندن آنها
- استفاده از ارقام مقاوم
- سمپاشی در مناطق گرم در زمان تورم جوانه، و در مناطق معتدل بلافاصله بعد از ظهور گل با سموم غیر گوگردی
- تکرار سمپاشی در بهار هر5 روز ودر تابستان هر 10 روز یکبار با نظر کارشناس اضافه شود.
شما می توانید با خرید کود گرانول معدنی بنتونیت دار باعث بهبود خاک های آهکی، سدیمی و شور شوید.
شانکر سيتوسپورايی
این بیماری شانکری، گسترش جهانی داشته و ایجاد شانکر زخم میکند. یشترین خسارت این بیماری به درختان هلو و سایر درختان میوه هستهدار و نیز در سیب و گلابی و تبریزی و بید میباشد. ولی اغلب در خیلی از درختان سایهدار و جنگلی نیز مهم است. در واقع کمتر باغی از صدمات این بیماری در امان میماند. در خیلی از درختان صدمات ناشی از شانکر در تنه اصلی یا شاخهها بسیار زیاد است. شاخههای آلوده درختان بیمار در اثر وزش باد به علت سنگینی بار میوه اغلب میشکنند. شدیدترین صدمه بیماری در درختانی است که در اثر شرایط نامساعد طبیعی ضعیف گشتهاند.
کنترل بیماري:
هر اقدامی که بتواند از ضعف درختان و حمله بیماری جلوگیری کند در پیشگیری از بیماری موثر است. تقویت درخت و رعایت اصول زراعی صحیح، عدم احداث باغ در زمینهای آهکی و کم عمق و آبیاری منظم( و مبارزه با آفات کمک بزرگی برای جلوگیری از ضعف درخت میباشد. درمورد مبارزه شیمیایی میتوان گفت که برداشتن بافتهای آلوده و فاسد پوست درخت در محل شانکرها با ابزار مناسب و بلافاصله پانسمان آن با چسب مخصوص و یا قارچکشهای مناسب بسیار موثر میباشد.
توصیه: بهترین زمانها برای سمپاشی، پاییز پس از ریزش گلبرگها و اواخر بهار به مقدار یک تا دو نوبت میباشد.
پوسیدگی فیتوفتورایی ریشه و طوقه درختان میوه
علائم پوسیدگی ریشه و طوقه در گیاهان مختلف کم و بیش شبیه به هم است به طوری که غالباً قارچ موجب پوسیدگی ریشههای فرعی و اصلی شده و موجب ایجاد لکههای آب سوخته روی طوقه میشود که این لکهها به تدریج قهوهای تا سیاه شده و ممکن است دور تا دور طوقه را فرا بگیرد و گیاه را از پای اندازد.
ترشح صمغ از نواحی طوقه تا ارتفاع نیم متری تنه از علائم بارز بیماری است صمغ ابتدا آبکی و شفاف است و سپس خشک میشود.
جهت آشنایی با مخرب ترین نوع از کرم کاهو مقاله مربوطه را مطالعه نمایید.
مبارزه با آفت ها
اقداماتی را که در کنترل بیماری موثرند میتوان به شرح زیر خلاصه کرد:
- به حداقل رساندن مدت اشباع خاک باغ، به ویژه درقسمت نزدیک به سیستم ریشه.
- احداث باغ در زمینهایی بدون زهآب و نیز زهکشی و تهویه خاکهای زهآبدار ومرطوب باغهای احداث شده.
- کاشت درختان روی خاک پشتههای کم ارتفاع به گونهای که هنگام آبیاری، آب،اطراف تنه و طوقه درختان را فرا نگیرد.
- استفاده از پایههای متحمل در درختهای پیوندی.
- استفاده از قارچکشهای سیستمیک، تا اندازهای در جلوگیری از پیدایش بیماری وکنترل آن در درختان بیمار موثر است.
تراشیدن قسمتهای پوسیده و عفونی تنه، طوقه و ریشهها و انهدام بقایای تراشیده شده و پانسمان آن با سموم قارچکش مناسب، جلوگیری از آب گرفتگی و خیس شدن قسمتهای عفونی شده، توسعه بیماری را در درختان بیمار کاهش داده و مرگ آنها را به تاخیر میاندازد.
